Cornelia Johanna Hermeling, geboren te Vianen 30-11-1914, akte 92, dertig jaar, verpleegster, en wonende te Arnhem, ongehuwd, dochter van Cornelis Hermeling en Johanna Vos.
Cornelia staand tweede van rechts. Bron familiearchief Reuser-Hermeling
Bidprentje, Cornelia in verpleegstersuniform.
(Mijnbidprentjes.nl)
Neef Jan Reuser: “Ik weet niet beter dan dat verteld werd dat ze werd gedood omdat ze over mensen boog.” De tekst op het bidprentje bevestigt het familieverhaal: “Beschermend gebogen over een jonge moeder met kind werd zij getroffen…”
Overleden 16-4-1945 te Rheden te Velp, 07.30 uur
Overlijdensakte 361, registratie Rheden 12-5-1945
Overlijdensakte 1441, registratie Arnhem 24-8-1945, ‘overleden in andere gemeente’
Begraven op 20 april 1945 op Begraafplaats te Velp
Herbegraven 3-7-1945 op Begraafplaats Moscowa, graf 530
Uit het artikel “De bevrijding van Rheden” van Wencel Maresch, MijnGelderland.nl:
“…. In de vroege ochtend van 16 april 1945 trokken de eerste Engelse soldaten Velp binnen vanuit het zuidwesten, over de Hoofdstraat en over de Ringallee. Het dorp was daarvoor zwaar beschoten door de geallieerde artillerie.
…. Achter de voorhoede aan kwamen tanks, pantserwagens, jeeps en trucks. De bevolking kwam eerst voorzichtig, maar al ras in groten getale naar buiten om de bevrijders toe te juichen. De eerste rood-wit-blauwe vlaggen gingen in top. Voorjaarsbloemen werden uit tuinen geplukt en naar de soldaten geworpen. “We zijn vrij! Leve de Koningin! Hoera!”, klonk het in de straten. ….
Intussen had de voorhoede van de bevrijdingsoperatie Velp allang weer verlaten: diezelfde dag werd ook de rest van de gemeente Rheden bevrijd. De ‘Polar Bears’, dat was de bijnaam voor de 49th West Riding Infantry Division, zetten koers richting Rheden en Dieren. Het was de bedoeling daar contact te maken met de vanuit Zutphen oprukkende Canadese 1ste Divisie. De soldaten trokken niet alleen over de hoofdwegen, maar ook over paden, door de uiterwaarden en door de bossen. Als een vloedgolf spoelden de Polar Bears, bijgestaan door tanks van het Canadese Ontario Regiment, over de Veluwezoom. Om 11.15 uur was de gemeente Rheden bevrijd.
…. In totaal zouden in de oorlog 193 inwoners van Rheden door oorlogsgeweld omkomen, waarvan het merendeel (150) in Velp ….”
Uit de aantekeningen van J.J. Maats, destijds als 38-jarige huisarts werkzaam in Velp: “De medische hulpverlening in Arnhem vanaf ‘dolle dinsdag’ tot de bevrijding”, gepubliceerd in Medisch Contact nr 18, 3 mei 1985, bladzijde 15:
“…. Intussen werden in het westen van het land -vooral in het Gooi- steeds meer mannen opgepakt die graafwerk verrichtten voor versterkingen langs de IJssel waar de Duitsers de geallieerde inval verwachtten. Veel vrouwen waren hun mannen gevolgd en ook zij allen waren voor medische zorg aangewezen op de voorzieningen in Velp. Daar werd dan ook een extra noodziekenhuis annex kraamafdeling ingericht in villa ‘Dennenheuvel’…”.
“…. Enige weken voor de bevrijding vorderden de Duitsers ‘Dennenheuvel’, zodat wij uitweken naar een fraaie leegstaande villa aan de Arnhemseweg. Tijdens de beschietingen van Velp, hoewel er geen Duitsers meer waren, brachten we de kraamvrouwen naar het souterrain. Daarbij doodde een granaatscherf mijn zo zeer gewaardeerde kraamverpleegster, zuster Cor Hermeling. Arnhem was inmiddels bevrijd ten koste van veel mensenlevens, ook het hare!”
Cornelia werd herbegraven op begraafplaats Moscowa in Arnhem. Door dit onderzoek is duidelijk geworden dat het mozaiek hoogstwaarschijnlijk vervaardigd is door Johan Mekkink.
Naschrift
Het is onduidelijk waarom Cornelia tot nu toe onbekend bleef als oorlogsslachtoffer, of zij wel of niet op lijsten genoemd werd. De Oorlogsgravenstichting noemt het getal van 193 niet; in hun database worden voor ‘Rheden’ slechts 13 namen, en voor ‘Velp’ slechts 14 namen genoemd. Wij zullen hen verzoeken de naam van Cornelia Johanna Hermeling op te nemen.
Links van haar ligt de 19-jarige Han Hutjes begraven. Gevlucht tijdens de evacuatie van Arnhem naar familie in Amsterdam, maar werd doodgeschoten op de Dam, 7 mei 1945 waarbij hij het leven redde van kleine Frits. Die middag reed ook daar een eenheid van de 49th divisie Polar Bears de stad in. Frappant zijn de overeenkomsten tussen Han en Cornelia. Twee jonge mensen uit Arnhem, die stierven op de rand van de vrijheid, terwijl ze anderen het leven hebben gered; zij liggen -naar nu bekend is- naast elkaar begraven.
Oproep
- Wie heeft meer informatie over de jonge moeder met kind die door haar bescherming werden gered?
- Wie heeft meer informatie over haar collega’s, artsen uit Arnhem/Velp die voor haar graf zorgden?
- Wie heeft meer informatie over de ontwerper/maker van deze kleurige afbeelding op haar graf, uitgevoerd in mozaïek, voorstellende o.a. een verwoeste stad, een kanon, een duif, hoogstwaarschijnlijk Johan Mekkink
JM45
Waardeer dit artikel met een donatie.