Zuid-Holland

online 12-04-2023; versie 07-05-2023

Bronnen voor Tweede Wereldoorlog-onderzoek; online en boeken

Zuid-Holland (algemeen, hele provincie)

Online

Zuid-Holland heeft als enige provincie geen eigen provinciaal archief. Het archief van de Provincie Zuid-Holland is ondergebracht bij het Nationaal Archief.

Literatuur

Alleen boeken en studies zijn opgenomen; afzonderlijke kranten- en tijdschriftenartikelen niet.

  • Geert-Jan Mellink, Peter Saal, Steven van Schuppen. Verdreven voor de Atlantikwall. Ontruiming en afbraak van de Nederlandse kuststreek, 1942-1945 [2017].
    Over evacuatie van circa 300.000 mensen in Noord- en Zuid-Holland en Zeeland vanwege aanleg Atlantikwall.
  • Anton Waslander (samenst). Het herdenken in beeld. Een overzicht van oorlogsmonumenten in de provincie Zuid-Holland (1995)

Literatuur en sites over legereenheden betrokken bij de gevechten in Zuid-Holland

  • Zuidfront Holland mei 1940
  • Arthur van Beveren en Jeroen Rijpsma. Atlantikwall in Kaart (2022)
    Over Atlantikwall in Zuid-Holland.
  • E.H. Brongers. De slag om de residentie 1940. Een historisch verantwoord en goed gedocumenteerd verslag (1968; 8e herziene en aangevulde druk 2003 [=2004])
    Engelse vertaling: The battle for the Hague – 1940. The first great airborne operation in history (2004)
  • E.H. Brongers. Opmars naar Rotterdam. Dl 1. De luchtlanding (1982; herziene herdruk 2004)
  • E.H. Brongers. Opmars naar Rotterdam. Dl 2. Van Maas tot Moerdijk (1982; herziene druk 2004)
  • E.H. Brongers. Opmars naar Rotterdam. Dl. 3: De laatste fase (1983; herziene druk 2004)
  • E.H. Brongers. De slag om Ypenburg. Mei 1940 (2000)
  • M. R. H. Calmeyer; herzien en bewerkt door generaal-majoor tit. b.d. V. E. Nierstrasz. De krijgsverrichtingen op het Zuidfront van de Vesting Holland (bevat tevens de gevechtshandelingen van de Lichte Divisie), mei 1940 (1963).
  • Remco de Goede. Rijswijk. Luftwaffe Funkhorchstelle Overvoorde, 1940-1945, Commandopost Bescherming Bevolking, -A Kring Zuid Holland B-, 1953-1986 (2014)
  • Peter Grimm, Erwin van Loo, Rolf de Winter (red). Vliegvelden in oorlogstijd. Nederlandse vliegvelden tijdens bezetting en bevrijding 1940-1945 (2009, herdruk 2017)
  • Gerard Groeneveld. Rotterdam frontstad. 10-14 mei 1940 [2016]
  • D. Harff en P. Harff. Valkenburg mei 1940. De strijd om het vliegveld en het dorp. Beschrijving van de gevechten en ooggetuigenverslagen (2012)
  • H. Kuiper. Ypenburg. Onze strijd tegen de parachutisten (1946)
    Boek online beschikbaar. In 1941 geschreven getuigeverslag van soldaat, bevat geen verdere namen.

Zuid-Holland (per plaats in de provincie)

De inwonersaantallen per gemeente stammen uit de CBS-publicatie Bevolking der gemeenten van Nederland op 1 Januari 1942 (1942, blz 25-53);  de bij de gemeenten behorende plaatsen zijn getraceerd in Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek (1942). De in dat tweede boek genoemde inwonersaantallen per plaats bleken bij nader onderzoek nogal onbetrouwbaar. Ze worden hier dus niet weergegeven. Volgens het CBS groeide de bevolking van 1930 (het jaar van de laatste vooroorlogse volkstelling, met gegevens per plaats) tot 1942 met iets meer dan 15% -al zijn er zeer sterke regionale verschillen (overzicht alle volkstellingen, plus gegevens). Zie voor gemeentelijke herindelingen van na 1945  de Wikipedia-pagina Lijst van voormalige Nederlandse gemeenten.

Ameide

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Ameide 1792 inwoners en bestond uit Ameide e.o. In 1986 heringedeeld bij de gemeente Zederik, die op 1 januari 2019 met gemeenten Leerdam en Vianen fuseerde tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland.  Zie provincie Utrecht.

Abbenbroek

Voorne. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Abbenbroek 696 inwoners en bestond uit Abbenbroek.

Alblasserdam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Alblasserdam 6823 inwoners en bestond uit Alblasserdam en Kinderdijk.

Alkemade

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Alkemade 6544 inwoners en bestond uit Roelofarendsveen (hoofdplaats), De Kaag, Nieuwe Wetering, Oud Ade, Oude Wetering, Rijpwetering en Zevenhuizen.

Alphen aan de Rijn

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Alphen aan de Rijn 19.837 inwoners en bestond u Alphen aan de Rijn, Aarlanderveen, Gnephoek, Gouwsluis, Hoorn en Oudshoorn.

Literatuur

  • Lous de Brouwer. De Joodse Gemeente Alphen aan den Rijn, 1792-1964 (2002)
  • Karel Geerts. Alphen in de Tweede Wereldoorlog. 1940-1945 [2021]
  • N.C.W. Verkleij en H.J. Habermehl (samenst.). 1944 Alphen aan den Rijn 1945 in beeld en woord. Van Dolle Dinsdag tot de bevrijding [1995, 2e druk]
  • Kees Visschedijk. ‘Waar ze ook heen gaan, ze hebben in elk geval mooi weer’. Herinneringen aan de wegvoering van de Alphense Joden in 1942 (2012)

Ammerstol

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Ammerstol 1065 inwoners en bestond uit Ammerstol.

Arkel

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Arkel 1232 inwoners en bestond uit Arkel en Rietveld.

Asperen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Asperen 1596 inwoners en bestond uit Asperen.

Barendrecht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Barendrecht 6562 inwoners en bestond uit Barendrecht en Noldijk.

Literatuur

  • Comité Gedenkteken, B. van Drooge … et al.]. Om de vrijheid. Herinneringen aan de gevallenen in het verzet tegen de vijand te Barendrecht tijdens de oorlog 1940-1945 [1948]
  • Hans Onderwater, Jan van Mastrigt. Schetsen uit de nacht. Barendrecht 1940-1945 (1983)
  • Hans Onderwater ; met Jan van Belzen … [et al.]. Meer schetsen uit de nacht. Barendrecht 1935-1950 (2008, 2e herz. druk)
  • [A.M. Overwater (samenst.)]. De gevallenen van Barendrecht herdacht op 4 mei (1988)

Barwoutswaarder

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Barwoutswaarder inwoners en bestond uit Barwoutswaarder en Bekenes. In 1964 heringedeeld bij gemeente Woerden; in 1989 werd Woerden heringedeeld bij de provincie Utrecht.

Benthuizen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Benthuizen 1116 inwoners en bestond uit Benthuizen.

Bergambacht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Bergambacht 3696  inwoners en bestond uit Bergambacht, Benedenberg, Bergstoep, Bovenberg, Bovenstad, Kadijk en Zuidbroek.

Bergschenhoek

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Bergschenhoek 3225 inwoners en bestond uit Bergschenhoek en De Rotte.

Berkel

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Berkel 2522 inwoners en bestond uit Berkel en Rodenrijs.

Berkenwoude

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Berkenwoude 857 inwoners en bestond uit Berkenwoude.

Bleiswijk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Bleiswijk 2596 inwoners en bestond uit Bleiswijk.

Bleskensgraaf

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Bleskensgraaf 1121 inwoners en bestond uit Bleskensgraaf en Hofwegen.

Bodegraven

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Bodegraven 6699 inwoners en bestond uit Bodegraven en Nieuwerbrug (deels).

Den Bommel

Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Den Bommel 2151 inwoners en bestond uit Den Bommel, Achthuizen en Kranendijk..

Boskoop

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Boskoop 8096 inwoners en bestond uit Boskoop.

Brandwijk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Brandwijk 905 inwoners en bestond uit Brandwijk en Gijbeland.

Brielle / Den Briel

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Brielle 3386 inwoners en bestond uit Brielle e.o.

Capelle a/d IJssel

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Capelle a/d IJssel 7134 inwoners en bestond uit Capelle a/d IJssel, Keten en Schinkel.

Delft

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Delft 56.646 inwoners en bestond uit Delft.

Online

De Lier

Op 1 januari 1942 telde de gemeente De Lier 3453 inwoners en bestond uit De Lier en Westerlee.

Den Haag ( ‘s-Gravenhage / The Hague /  La Haye )

Op 1 januari 1942 telde de gemeente ’s Gravenhage 520.875 inwoners en bestond uit ’s Gravenhage, Kijkduin, Loosduinen en Scheveningen.

Online

Literatuur

  • Hans Beijer,  Jolanda Hendriksen, Willy Hijmans, Willy, Aart van der Poel, Leontien Tels. Helden-slachtoffers. Heldhaftige slachtoffers. Gymnasium Haganum 1940-1945 [1997]
    Over de 92 omgekomen (oud)docenten en (oud)leerlingen.
  • [Rolf de Boer …et al.]. 3 Maart Bezuidenhout (1995)
  • Merijn Bolink, Corien Glaudemans, Corry van Straten. De patiënten en Joodse onderduikers. Bij de Stichting Rosenburg (klinieken Oud-Rosenburg en Ramaer-kliniek) en bij de Stichting Bloemendaal tijdens de Tweede Wereldoorlog [2017]
    Over twee psychiatrische inrichtingen in Den Haag. Boek online beschikbaar bij Parnassiagrpp (pdf).
  • Drs. P.A.J. Coelewij. Kleykamp verwoest, het Vredespaleis aan de ondergang ontsnapt. Het bombardement van 11 april 1944 (2019)
  • Roeland Gelink, Frans Holtkamp. Een bombardement om nooit te vergeten. Vijfenzeventig jaar herdenken van het bombardement op Bezuidenhout op 3 maart 1945 (2021)
  • Corien Glaudemans. ‘Ik weet niet of ik jullie nog eens terugzie’ : Joodse Hagenaars in Nederlandse ‘werkverruimingskampen’ (juni-oktober 1942) (2021)
    Over honderden Joodse mannen uit Den Haag die in werkkampen in in Noord- en oost-Nederland moesten werken, voor ze met hun gezinnen in de nacht van 2 op 3 oktober 1942 naar Westerbork gedeporteerd werden.
  • Wally M. Lang. Het oorlogsdagboek van dr. G. Italie. Den Haag – Barneveld – Westerbork – Theresienstadt – Den Haag 1940-1945 (2009)
  • Eugenie de Nerée tot Babberich. Bombardement Bezuidenhout 1945 (2017)
    Dagboek van de in 1922 geboren auteur. Beslaat de periode februari 1945 tot en met de bevrijding in mei.
  • Walle M. Oppedijk van Veen. Mensenjager. Maarten Spaans 1919-1989. Een Haags politieman tijdens de Tweede Wereldoorlog en daarna (2011)
  • Frits Rijksbaron, Denise Citroen en Gert Jan de Vries (red).  Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners. [1] (2015)
    Verhalen die zich afspeelden in de woningen van joden, zowel voor als tijdens de Tweede Wereldoorlog. Over o.a. Den Haag.
  • Frits Rijksbaron … [et al.] (red.). Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners. Deel 6 (2020)
    Over o.a. Den Haag.
  • Frits Rijksbaron ,… [et al.] (red.). Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners. 3 [2017]
    Over o.a. Den Haag.
  • Frits Rijksbaron … [et al.] (red.). Joodse huizen 8. Verhalen over vooroorlogse bewoners (2022)
    Over o.a. Den Haag.
  • Roel Rozenburg (foto’s), Ferdinand Bordewijk (tekst). Bezuidenhout 3 maart 1945 (2005)
    3de volledig gewijzigde druk onder de titel: Bezuidenhout 1907-2007. Brandgrens. Drie maart negentienvijfenveertig (2007)
  • Corry van Straten. Een wereld die er niet meer is… De stichtingen Rosenburg en Bloemendaal in de oorlogsjaren [2015]
  • Carlo Tinschert. Boodschap aan de bevolking van Den Haag. Oorzaken, gevolgen en nasleep van het mislukte bombardement op het Bezuidenhout, 3 maart 1945 (2005)

Dirksland

Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Dirksland 2877 inwoners en bestond uit Dirksland.

Dordrecht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Dordrecht 64.311 inwoners en bestond uit Dordrecht.

Literatuur

  • Hans Kleingeld. De dood van overste Mussert. Een reconstructie [2004]
  • Frank van Riet. De Dordtse Affaire. Vervolging, verzet en verraad in en rond Dordrecht [2022]

Dubbeldam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Dubbeldam 5078 inwoners en bestond uit Dubbeldam, Bovenhoek, Oudendijk, Wieldrecht, Willemsdorp en Zuidendijk.

Everdingen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Everdingen 1037 inwoners en bestond uit Everdingen, Diefdijk en Zijderveld.
In 1986 heringedeeld bij de gemeente Vianen. In 2002 is Vianen bij Utrecht ingedeeld en in 2019 opgegaan in de gemeente Vijfheerenland. Zie de provincie Utrecht.

Geervliet

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Geervliet 1044 inwoners en bestond uit Geervliet en Simonshaven.

Literatuur

  • Riet de Leeuw van Weenen-van der Hoek … [et al.]. Joodse begraafplaatsen op Voorne-Putten. Geervliet en Zuidland [1998]

Giessendam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Giessendam 4536 inwoners en bestond uit Giessendam en Giessen-Oudkerk.

Giessen-Nieuwkerk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Giessen-Nieuwkerk 1031 inwoners en bestond uit Giessen-Nieuwkerk en Muizenbroek.

Goedereede / Goeree

Goeree-Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Goedereede 1243 inwoners en bestond uit Goedereede.

Gorinchem / Gorcum / Gorkum

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Gorinchem 14.647 inwoners en bestond uit Gorinchem.

Literatuur

  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red.). Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners 5 (2019)
    Verhalen die zich afspeelden in de woningen van joden, zowel voor als tijdens de Tweede Wereldoorlog. Over o.a. Gorinchem.

Gouda

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Gouda 35.124 inwoners en bestond uit Gouda.

Literatuur

  • Jan H. Kompagnie. De Schrik van Gouda. Het optreden van SD’er Han Balvert in Midden-Holland (2009)
    Over SD-er Han Balvert (1916-2000) die in Gouda en omgeving actief was.
  • Erik Kooistra. Bommen op Gouda. De bombardementen op Gouda en omgeving tijdens de Tweede Wereldoorlog (2021)
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red.). Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners. Deel 6 (2020)
    Over huizen en hun bewoners in Amsterdam, Ommen, Utrecht, Leeuwarden, Rotterdam, Apeldoorn, Gouda, Den Haag, Assen, voor en tijdens de oorlog.

Gouderak

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Gouderak 1985 inwoners en bestond uit Gouderak.

Goudriaan

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Goudriaan 574 inwoners en bestond uit Goudriaan.

Goudswaard

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Goudswaard 1453 inwoners en bestond uit Goudswaard.

‘s Gravendeel

Op 1 januari 1942 telde de gemeente ‘s Gravendeel 4924 inwoners en bestond uit ‘s Gravendeel, Mookhoek en Schenkeldijk.

‘s Gravenhage – zie Den Haag

’s Gravenzande

Op 1 januari 1942 telde de gemeente ’s Gravenzande 8204 inwoners en bestond uit ’s Gravenzande, Groeneweg, Heenweg en Maasdijk.

Groot-Ammers

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Groot-Ammers 1544 inwoners en bestond uit Groot-Ammers, Achterland, Gelkenes en Graafland.

Haastrecht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Haastrecht 2306 inwoners en bestond uit Haastrecht, Rozendaal en Stolwijkersluis.

Hagestein

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hagestein 885 inwoners en bestond uit Hagestein. In 1986 heringedeeld bij de gemeente Vianen. In 2002 is Vianen bij de provincie Utrecht ingedeeld en in 2019 opgegaan in de gemeente Vijfheerenland. Zie de provincie Utrecht.

Hardinxveld / Hardingsveld 

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hardinxveld 7164 inwoners en bestond uit Hardinxveld.

Hazerswoude

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hazerswoude 5045 inwoners en bestond uit Hazerswoude, Loete, Rietveld, Rijndijk en Voorweg.

Literatuur

  • Jos en Aart Jan Pannebakker. Hazerswoude 1940-1945. Voorweg, inundatie, razzia (2018, 3e druk)

Heenvliet

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Heenvliet 1232 inwoners en bestond uit Heenvliet en Nieuwesluis.

Heerjansdam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Heerjansdam 1380 inwoners en bestond uit Heerjansdam en Kleine-Lind.

Hei- en Boeicop

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hei- en Boeicop 652 inwoners en bestond uit Heicop en Boeicop. In 1986 heringedeeld bij de gemeente Zederik, die op 1 januari 2019 met gemeenten Leerdam en Vianen fuseerde tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland.  Zie provincie Utrecht.

Heinenoord

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Heinenoord 2062 inwoners en bestond uit Heinenoord, Blaak en Goidschalxoord.

Hekelingen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hekelingen 1007 inwoners en bestond uit Hekelingen.

Hekendorp

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hekendorp 784 inwoners en bestond uit Hekendorp en Goejanverwelle.

Hellevoetsluis

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hellevoetsluis 1325 inwoners en bestond uit Hellevoetsluis.

Hendrik-Ido-Ambacht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht 5225 inwoners en bestond uit Hendrik-Ido-Ambacht.

Herkingen

Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Herkingen 1056 inwoners en bestond uit Herkingen.

Heukelum

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Heukelum 1693 inwoners en bestond uit Heukelum, Spijk en Vogelswerf.

Hillegom

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hillegom 12.176 inwoners en bestond uit Hillegom.

Hoef en Haag

Zie de provincie Utrecht.

Hoek van Holland

Sinds 1914 deel van gemeente Rotterdam.

Online

Hoogblokland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hoogblokland 836 inwoners en bestond uit Hoogblokland en Bazeldijk.

Hoornaar

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Hoornaar 740 inwoners en bestond uit Hoornaar, Hoge Giessen en Lage Giessen.

Katwijk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Katwijk 19.843 inwoners en bestond uit Katwijk aan Zee en Katwijk aan de Rijn.

Literatuur

  • Karel Essink. Familiehotel werd Zeehospitium. Katwijks kindersanatorium in Paterswolde (1942-1945) (2021)
  • Willem van der Plas. Op zee gebleven (2018)
    Boek over 291 op zee omgekomen Katwijker zeelieden (marine, koopvaardij, visserij) 1918-2018.

Kedichem / Kekum

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Kedichem 1107 inwoners en bestond uit Kedichem, Achterdijk en Oosterwijk. In 1986 heringedeeld bij gemeente Leerdam. Gemeenten Leerdam en Vianen fuseerden op 1 januari 2019 tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland. Zie de provincie Utrecht.

Klaaswaal

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Klaaswaal 2072 inwoners en bestond uit Klaaswaal.

Koudekerke aan de Rijn

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Koudekerke aan de Rijn 1787 inwoners en bestond uit Koudekerke aan de Rijn.

Krimpen aan de Lek

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Krimpen aan de Lek 3142 inwoners en bestond uit Krimpen aan de Lek.

Online

Krimpen aan de IJssel

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Krimpen aan de IJssel 6318 inwoners en bestond uit Krimpen aan de IJssel en Stormpolder.

Lange-Ruige-Weide

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Lange-Ruige-Weide 778 inwoners en bestond uit Lange-Ruige-Weide, Driebruggen (gemeentehuis) en Ruige-Weide.

Langerak

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Langerak 949 inwoners en bestond uit Langerak.

Leerbroek

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Leerbroek 862 inwoners en bestond uit Leerbroek, Middelkoop en Weverwijk. In 1986 heringedeeld bij de gemeente Zederik, die op 1 januari 2019 met gemeenten Leerdam en Vianen fuseerde tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland.  Zie provincie Utrecht.

Leerdam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Leerdam 9293 inwoners en bestond uit Leerdam, Diefdijk, Hoogeind, Klein-Oosterwjjk, Loosdorp, Oud-Schaik, Recht van Terleden (Treffelee) en Schaik. De gemeente fuseerde op 1 januari 2019 met de gemeente Vianen fuseerde tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland. Zie provincie Utrecht.

Leiden

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Leiden 79.379 inwoners en bestond uit Leiden.

Literatuur

  • Rob van den Nieuwendijk. De ‘vergeten’ bombardementen. De Britse luchtaanvallen op Leiden 1944-1945 (2008)
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red.). Joodse huizen 9. Verhalen over vooroorlogse bewoners (2023)
    Verhalen die zich afspeelden in de woningen van joden, zowel voor als tijdens de Tweede Wereldoorlog. Plaatsen: Over o.a. Leiden.

Leiderdorp

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Leiderdorp 3926 inwoners en bestond uit Leiderdorp.

Leidschendam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Leidschendam 9849 inwoners en bestond uit Leidschendam, Meer, Stompwijk, Veenweg, Westvliet en Witsveen.

Leimuiden

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Leimuiden 2213 inwoners en bestond uit Leimuiden, Bilderdam, Friezekoop en Oude Wetering (deels).

Lekkerkerk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Lekkerkerk 4830 inwoners en bestond uit Lekkerkerk, Opperduit en Schuagt.

Lexmond

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Lexmond 1689 inwoners en bestond uit Lexmond, Achthoven, Kortenhoeven en Lakerveld. In 1986 heringedeeld bij de gemeente Zederik, die op 1 januari 2019 met gemeenten Leerdam en Vianen fuseerde tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland.  Zie provincie Utrecht.

Lisse

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Lisse 10.002 inwoners en bestond uit Lisse, Engel en Roversbroek.

Literatuur

  • Ed Olivier. ‘Wat toch een tijd’ [2005]
    166 p. tellende uitgave van Initiatiefgroep Herinneringsboek Lissese Oorlogsslachtoffers 1940-1945

Maasdam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Maasdam 1518 inwoners en bestond uit Maasdam, Cillaarsdijk en Zwanengat.

Maasland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Maasland 3076 inwoners en bestond uit Maasland, Gaag en Ter Lucht.

Maassluis

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Maassluis 9914 inwoners en bestond uit Maassluis.

Literatuur

  • [Historische Vereniging Maassluis]. Oorlogsgeweld over Maassluis. 65 jaar geleden bombardement, 18 maart 1943-18 maart 2008 [2008]

Meerkerk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Meerkerk 1782 inwoners en bestond uit Meerkerk, Bazeldijk en Broek.
In 1986 heringedeeld bij de gemeente Zederik, die op 1 januari 2019 met gemeenten Leerdam en Vianen fuseerde tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland.  Zie provincie Utrecht.

Melissant

Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Melissant 1941 inwoners en bestond uit Melissant en Kralingen.

Middelharnis

Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Middelharnis 4799 inwoners en bestond uit Middelharnis.

Mijnsheerenland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Mijnsheerenland 1754 inwoners en bestond uit Mijnsheerenland, Blaak, Stougiesdijk en Westdijk.

Moerkapelle

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Moerkapelle 1003 inwoners en bestond uit Moerkapelle.

Molenaarsgraaf

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Molenaarsgraaf 594 inwoners en bestond uit Molenaarsgraaf.

Monster

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Monster 12.431 inwoners en bestond uit Monster, Kwintsheul, Poeldijk en Ter Heide.

Moordrecht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Moordrecht 3032 inwoners en bestond uit Moordrecht.

Naaldwijk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Naaldwijk 14.027 inwoners en bestond uit Naaldwijk, Honselersdijk, Kwintsheul, Maasdijk, Mariëndijk, Westerlee en Zwartendijk.

Nieuw-Beijerland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuw-Beijerland 1606 inwoners en bestond uit Nieuw-Beijerland.

Nieuw-Helvoet

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuw-Helvoet 2164 inwoners en bestond uit Nieuw-Helvoet en Westdijk.

Nieuw-Lekkerland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuw-Lekkerland 3812 inwoners en bestond uit Nieuw-Lekkerland en Elshout.

Nieuwenhoorn

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuwenhoorn 1691 inwoners en bestond uit Nieuwenhoorn en Oostdijk.

Nieuwerkerk aan de IJssel

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuwerkerk aan de IJssel 4110 inwoners en bestond uit Nieuwerkerk aan de IJssel, Hitland en Kortenoord.

Nieuwe-Tonge

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuwe-Tonge 2116 inwoners en bestond uit Nieuwe-Tonge, Battenoord, Duivenwaard en Noorland.

Nieuwkoop

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuwkoop 3451 inwoners en bestond uit Nieuwkoop en Noorden.

Nieuwland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuwland 611 inwoners en bestond uit Nieuwland en Geer. In 1986 heringedeeld bij de gemeente Zederik, die op 1 januari 2019 met gemeenten Leerdam en Vianen fuseerde tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland.  Zie provincie Utrecht.

Nieuwpoort

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuwpoort 829 inwoners en bestond uit Nieuwpoort.

Nieuwveen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nieuwveen 2293 inwoners en bestond uit Nieuwveen.

Noordeloos

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Noordeloos 1189 inwoners en bestond uit Noordeloos en Overslingeland.

Noordwijk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Noordwijk 13.124 inwoners en bestond uit Noordwijk-Binnen en Noordwijk aan Zee.

Noordwijkerhout

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Noordwijkerhout 7876 inwoners en bestond uit Noordwijkerhout, Ruigenhoek en De Zilk.

Nootdorp

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Nootdorp 2165 inwoners en bestond uit Nootdorp en Kalisbuurt.

Numansdorp

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Numansdorp 4301 inwoners en bestond uit Numansdorp, Middelsluis en Schuring.

Oegstgeest

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Oegstgeest 9309 inwoners en bestond uit Oegstgeest, Hoge Morsch, Poelgeest en Rijnsburg. In Oegstgeest het rooms-katholieke gesticht Duinzicht (100 bewoners), krankzinnigengesticht Endegeest (870) en het sanatorium Rhijngeest (30).

Ooltgensplaat

Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Ooltgensplaat 3441 inwoners en bestond uit Ooltgensplaat en Achthuizen.

Oostvoorne

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Oostvoorne 3834 inwoners en bestond uit Oostvoorne, Gors, Heveringen en Tinte.

Ottoland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Ottoland 613 inwoners en bestond uit Ottoland en Laag-Blokland.

Oud-Alblas

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Oud-Alblas 1262 inwoners en bestond uit Oud-Alblas.

Oud-Beijerland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Oud-Beijerland 6578 inwoners en bestond uit Oud-Beijerland.

Ouddorp

Goeree. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Ouddorp 3745 inwoners en bestond uit Ouddorp, Oostdijk, Oudeland, Oudenieuwland, Westnieuwland.

Oudenhoorn

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Oudenhoorn 900 inwoners en bestond uit Oudenhoorn.

Ouderkerk aan de IJssel

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Ouderkerk aan de IJssel 3789 inwoners en bestond uit Ouderkerk aan de IJssel en Oudeland.

Oude-Tonge

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Oude-Tonge 3327 inwoners en bestond uit Oude-Tonge.

Oudewater

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Oudewater 3314 inwoners en bestond uit Oudewater. In 1970 ingedeeld bij de provincie Utrecht, zie daar.

Papekop

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Papekop 418 inwoners en bestond uit Papekop en Diemerbroek.

Papendrecht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Papendrecht 5600 inwoners en bestond uit Papendrecht.

Peursum

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Peursum 354 inwoners en bestond uit Peursum en Neder-Slingeland.

Piershil

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Piershil 882 inwoners en bestond uit Piershil.

Pijnacker

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Pijnacker 7518 inwoners en bestond uit Pijnacker, Delfgauw, Katwijk, Nieuwkoop, Oude Lede en Vlieland.

Poortugaal

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Poortugaal 3562 inwoners en bestond uit Poortugaal en Roonse Veer. In poortugal lag het Rotterdamse krankzinnigengesticht Maasoord met ruim 1100 bewoners.

Puttershoek

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Puttershoek 2336 inwoners en bestond uit Puttershoek.

Reeuwijk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Reeuwijk 4808 inwoners en bestond uit Reeuwijk, Middelburg, Platteweg, Randenburg, Sluipwijk, Stein, Tempel en Twaalfmorgen.

Literatuur

  • Jessica A. Verhagen. Vergeten kinderen. Kroniek van een kindertransport vanuit Reeuwijk naar Drenthe tijdens de Tweede Wereldoorlog, 19 maart – 23 juni 1945 [2017]
    Geschiedenis van een groep kinderen die in de nadagen van de oorlog naar Oost-Nederland werden gestuurd om daar aan te sterken.

Rhoon

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Rhoon 2747 inwoners en bestond uit Rhoon.

Ridderkerk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Ridderkerk 17.115 inwoners en bestond uit Ridderkerk, Bolnes, Oostendam, Rijsoord, Slikkerveer, Wevershoek, Zwaantje en Zwet.

Rietveld

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Rietveld 672 inwoners en bestond uit Rietveld en De Bree. In 1964 heringedeeld bij gemeente Woerden; in 1989 werd Woerden heringedeeld bij de provincie Utrecht.

Rijnsaterwoude

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Rijnsaterwoude 778 inwoners en bestond uit Rijnsaterwoude.

Rijnsburg

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Rijnsburg 5035 inwoners en bestond uit Rijnsburg.

Rijswijk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Rijswijk 19.689 inwoners en bestond uit Rijswijk, Sion en Strijp.

Rockanje

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Rockanje 2887 inwoners en bestond uit Rockanje, Helhoek, Lodderland, Naters, Stuifakker, Sint Annapolder en Strijpe.

Rotterdam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Rotterdam 624.024 inwoners en bestond uit Rotterdam en Hoek van Holland (sinds 1914). 1940: grondgebied verkregen van de gemeenten Overschie en Schiedam; 1941: annexatie van de gemeenten Hillegersberg (25.638 inwoners), IJsselmonde (9183 inwoners), Overschie (11.639 inwoners) en Schiebroek (8030 inwoners), tevens grondgebied verkregen van de gemeenten Barendrecht, Berkel en Rodenrijs, Capelle aan den IJssel, Kethel en Spaland (tegelijkertijd geannexeerd door Schiedam), Rozenburg, Schiedam en Vlaardingen.

Online

Literatuur

  • Frits Baarda. Uit het hart. Rotterdammers over het bombardement (1990)
  • Frits Baarda. Rotterdam 14 mei 1940. De ooggetuigen, de foto’s [2015]
  • Jac. J. Baart, Lennart van Oudheusden. Target Rotterdam. De geallieerde bombardementen op Rotterdam en omgeving, 1940-1945 [2018]
  • Wim de Boek. Onder de trap. 14 mei 1940. Veertien herinneringen aan het bombardement op Rotterdam (2006)
  • W.E. Boerman en G.H.L. Zeegers. Bevolkingsverschuivingen in Rotterdam tengevolge van het bombardement van 14 mei 1940 (1946)
  • N. Buffinga. Een koopmansstad in vuur! (1941, 7e druk 1942)
  • Loek Elfferich, Tini Elfferich-Lezer. Eindelijk de waarheid nabij. Analyses en emoties naar aanleiding van het bombardement op Rotterdam (1983)
  • Gerard Groeneveld. Rotterdam frontstad. 10-14 mei 1940 [2016]
  • [Koos Hage]. Rotterdam. De brandgrens van 14 mei 1940 (2008).
    Onderzoek naar het tracé van de brandgrens.
  • P.W.M. Hasselton. Het bombardement van Rotterdam 14 mei 1940. Incident of berekening? (1999)
  • Susan Hogervorst & Patricia van Ulzen. Rotterdam en het bombardement. 75 jaar herinneren en vergeten [2015]
    Over herdenkingen, monumenten en andere initiatieven m.b.t. het bombardement van 14 mei 1940.
  • Bert Honselaar. De zwarte duivels van Rotterdam (1948)
    Over de mariniers die Rotterdam verdedigden, 10-14 mei 1940. Bevat slachtofferlijst. Boek online beschikbaar (Delpher).
  • Manuel Kneepkens. In het rijk van de demonen. Het bombardement van Rotterdam en de normen (1993)
  • Ben Laurens. Rotterdam 1941. Dagelijks leven en Engelse bommen (2005)
  • Linda Malherbe, Laura Schalkwijk en Erik Post. Het vergeten bombardement van 1943. Verhalen van Rotterdam-West. Een audiocompilatie/luisterverhaal door ooggetuigen zelf verteld (2018)
    Boek met USB-kaart.
  • Jan Oudenaarden, Rien Vroegindeweij. De Brandgrensroute- Literair-historische wandeling langs de lijn tussen heden en verleden (2012)
  • [A.M. Overwater]. De Rotterdamse gevallenen van het verzet 1940-1945 [1997]
  • Hans van der Pauw. Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog (2006)
  • Koos Postema. Het bombardement. Herinneringen van een Rotterdams gezin (1980)
  • Tina Rahimy. Ooggetuigen. Oude en nieuwe Rotterdammers over hun bombardement (2008)
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red). Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners. 2 (2016)
    Verhalen die zich afspeelden in de woningen van joden, zowel voor als tijdens de Tweede Wereldoorlog. Over o.a. Rotterdam.
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red.). Joodse huizen (…) 3 [2017]
    Over o.a. Rotterdam.
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red.). Joodse huizen. (…)  4 [2018]
    Over o.a. Rotterdam.
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red.). Joodse huizen (…) 5 (2019)
    Over o.a. Rotterdam.
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red.). Joodse huizen (…) 6 (2020)
    Over o.a. Rotterdam.
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red.). Joodse huizen 9. (…) (2023)
    Over o.a. Rotterdam.
  • Herman Romer. Rotterdam in mobilisatietijd 1939-1940 (1992)
  • [Rudolph Schermer]. Verdwenen Rotterdamse kerken, 1900-1995 (1995)
    Uitgave van “Werkgroep Het Bombardement 1943”, Rotterdam.
  • Thijs van der Veen. De verborgen geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog (2008)
    Over o.a. Kees Bitter (verzet en verraad R’dam) en Antonius van der Waals (verraad, R’dam, heel Nederland).
  • Rien Vroegindeweij (tekst) Roel Rozenburg (foto’s). Rotterdam 1907-2007. Brandgrens binnenstad = inner city fire limits (2007)
  • Aad Wagenaar. Rotterdam mei ’40. De slag, de bommen, de brand (1970, heruitgave 2012)
  • Aad Wagenaar. Het vergeten bombardement. Bospolder-Tussendijken 31 maart 1943 (2003)

Rozenburg

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Rozenburg 2772 inwoners en bestond uit Rozenburg, Blankenburg, Heul en Zanddijk.

Sassenheim

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Sassenheim 6312 inwoners en bestond uit Sassenheim.

Scheveningen

Gemeente Den Haag / ‘s-Gravenhage.

Literatuur

  • A. van Dongen Azn. Verloren gegane schepen en gebleven vissers Scheveningen, 1914-1920 (1992)
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red). Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners. 2 (2016)
    Verhalen die zich afspeelden in de woningen van joden, zowel voor als tijdens de Tweede Wereldoorlog. Plaatsen: Over o.a. Scheveningen.
  • Frits Rijksbaron … et al.  Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners. 3 [2017]
    Over o.a. Scheveningen.
  • Frits Rijksbaron … et al. Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners 4 [2018]
    Over o.a. Scheveningen.
  • Frits Rijksbaron … et al. Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners 5 (2019)
    Over o.a. Scheveningen.
  • Frits Rijksbaron … et al. Joodse huizen 8. Verhalen over vooroorlogse bewoners (2022)
    Over o.a. Scheveningen.

Schelluinen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Schelluinen 474 inwoners en bestond uit Schelluinen.

Schiedam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Schiedam 66.499 inwoners en bestond uit Schiedam.

Schipluiden

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Schipluiden 4553 inwoners en bestond uit Schipluiden, Abtswoude (Papsou), Den Hoorn, Gaag en ’t Woud.

Schoonhoven

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Schoonhoven 4634 inwoners en bestond uit Schoonhoven.

Schoonrewoerd

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Schoonrewoerd 929 inwoners en bestond uit Schoonrewoerd, Diefkop, Kortgerecht, Overboeicop en Overheicop. In 1986 heringedeeld bij gemeente Leerdam. Gemeenten Leerdam en Vianen fuseerden op 1 januari 2019 tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland. Zie de provincie Utrecht.

Sliedrecht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Sliedrecht 14.331 inwoners en bestond uit Sliedrecht.

Sommelsdijk

Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Sommelsdijk 3558 inwoners en bestond uit Sommelsdijk en Kralingen.

Spijkenisse

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Spijkenisse 2561 inwoners en bestond uit Spijkenisse.

Stad aan ’t Haringvliet

Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Stad aan ’t Haringvliet 1276 inwoners en bestond uit Stad aan ’t Haringvliet.

Stellendam

Goeree-Overflakkee. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Stellendam 1904 inwoners en bestond uit Stellendam.

Stolwijk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Stolwijk 2716 inwoners en bestond uit Stolwijk, ’t Beiersche, Koolwijk en Schoonouwen.

Streefkerk

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Streefkerk 1812 inwoners en bestond uit Streefkerk.

Strijen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Strijen 4917 inwoners en bestond uit Strijen, Keizersdijk, Mookhoek, Oudendijk en Strijensas.

Ter Aar

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Ter Aar 4186 inwoners en bestond uit Ter Aar, Korteraar, Langeraar en Papenveer.

Tienhoven aan de Lek

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Tienhoven 363 inwoners en bestond uit Tienhoven. In 1986 heringedeeld bij de gemeente Zederik, die op 1 januari 2019 met gemeenten Leerdam en Vianen fuseerde tot de bij de provincie Utrecht ingedeelde gemeente Vijfheerenland.  Zie provincie Utrecht.

Valkenburg

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Valkenburg (ZH) 1091 inwoners en bestond uit Valkenburg.
Gelijknamige gemeente in Limburg.

Literatuur

  • D. Harff en P. Harff. Valkenburg mei 1940. De strijd om het vliegveld en het dorp. Beschrijving van de gevechten en ooggetuigenverslagen (2012)

Vianen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Vianen 3734 inwoners en bestond uit Vianen en Helsdingen. Vianen is op 1 januari 2002 heringedeeld bij de provincie Utrecht. In 2019 met de gemeenten Leerdam en Zederik gefuseerd tot de Utrechtse gemeente Vijfheerenland. Zie de provincie Utrecht.

Vierpolders

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Vierpolders 899 inwoners en bestond uit Nieuwland en het omringende poldergebied.

Vlaardingen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Vlaardingen 38.932 inwoners en bestond uit Vlaardingen.

Literatuur

  • Tessa IJzermans. “Geef ons zegen en gewin” Klein panorama van een Vlaardingse haringredersfamilie in haar tijd (2010)
    Twee delen; boek 1: Domicilie Vlaardingen. Boek 2: De breuk.

Vlist

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Vlist 429 inwoners en bestond uit Vlist en Bonrepas.

Voorburg

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Voorburg 30.999 inwoners en bestond uit Voorburg.

Literatuur

  • Henny Klees-Guijt (red.). Een briefwisseling in oorlogstijd. Brieven (meestal) geschreven door moeder/oma Dina Klees-Drost en (soms) door vader/opa Foppe Klees vanuit Voorburg naar Dina’s ouders in Harlingen gedurende de oorlogsjaren, (er zijn ook enkele brieven bij die geschreven zijn ná 5 mei 1945) (2010).
  • Ben van der Lugt. A.P.W. van der Lugt, 1903-1944 (2020)
    Over de in Voorburg gearresteerde en in KZ Neuengamme omgekomen verzetsman, die actief was in verzetsgroep Christofore.
  • Frits Rijksbaron, Esther Shaya en Gert Jan de Vries (red). Joodse huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners. 2 (2016)
    Verhalen die zich afspeelden in de woningen van joden, zowel voor als tijdens de Tweede Wereldoorlog. Over o.a. Voorburg.

Voorhout

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Voorhout 3718 inwoners en bestond uit Voorhout.

Voorschoten

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Voorschoten 8064 inwoners en bestond uit Voorschoten.

Waarder

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Waarder 883 inwoners en bestond uit Waarder en Nieuwebrug.

Waddinxveen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Waddinxveen 7882 inwoners en bestond uit Waddinxveen en Bloemendaal.

Warmond

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Warmond 3130 inwoners en bestond uit Warmond.

Wassenaar

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Wassenaar 20.024 inwoners en bestond uit Wassenaar, Kieviet, Kerkehout, Maaldrift en Rijksdorp.

Literatuur

  • Harry Vogels. Schaamte en trots in Wassenaar. Een bewogen familiegeschiedenis (2021)
    Geschiedenis van de Wassenaarse familie Vogels, van wie enkele leden tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerden met de Duitse bezetters.

Wateringen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Wateringen 5698 inwoners en bestond uit Wateringen en Kwintsheul.

Westmaas

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Westmaas 968 inwoners en bestond uit Westmaas.

Wijngaarden

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Wijngaarden 376 inwoners en bestond uit Wijngaarden.

Woerden

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Woerden 9501 inwoners en bestond uit Woerden , Breeveld en Geestdorp. In 1989 heringedeeld bij de provincie Utrecht. Zie de provincie Utrecht.

Woubrugge

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Woubrugge 2611 inwoners en bestond uit Woubrugge, Hoogmade en Roelofarendsveen.

Zevenhoven

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zevenhoven 1103 inwoners en bestond uit Zevenhoven.

Zevenhuizen

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zevenhuizen 3037 inwoners en bestond uit Zevenhuizen.

Zijderveld

In 1986 ingedeeld bij de gemeente Vianen, Vianen is op 1 januari 2002 heringedeeld bij de provincie Utrecht. In 2019 met de gemeenten Leerdam en Zederik gefuseerd tot de Utrechtse gemeente Vijfheerenland. Zie de provincie Utrecht.
Zie de provincie Utrecht.

Zoetermeer

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zoetermeer 5692 inwoners en bestond uit Zoetermeer en Zegswaard.

Zoeterwoude

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zoeterwoude 4886 inwoners en bestond uit Zoeterwoude, Gelderswoude, Hoge Rijndijk en Weipoort,  e.o.

Zuid-Beijerland

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zuid-Beijerland 2628 inwoners en bestond uit Zuid-Beijerland en Tien Gemeten (deels).

Zuidland

Voorne. Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zuidland 2163 inwoners en bestond uit Zuidland.

Literatuur

  • Riet de Leeuw van Weenen-van der Hoek … [et al.]. Joodse begraafplaatsen op Voorne-Putten. Geervliet en Zuidland [1998]

Zwammerdam

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zwammerdam 2596 inwoners en bestond uit Zwammerdam, Dammebuurt en Tempel.

Zwartewaal

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zwartewaal 550 inwoners en bestond uit Zwartewaal.

Literatuur

  • P. Brobbel… [et al.] Zwartewaal in de Tweede Wereldoorlog (1991)

Zwijndrecht

Op 1 januari 1942 telde de gemeente Zwijndrecht 13.253 inwoners en bestond uit Zwijndrecht, Achter-Lind, Grote Lind en Kijfhoek.

Literatuur

  • H.C. Popijus. Zwijndrecht 1940-1945. Van bezetting tot bevrijding (1995)
  • Historische vereniging Zwijndrecht. Svindrecht (1985)
    Over verzet en straatnamen.
  • Ds A. Rolloos. De kerken en het verzet. Of: hoe de kerken (Prot. en R.K. Kerken) zich van haar roeping zijn bewust geweest en zich van die roeping gekweten hebben tegenover den vijand [1945]
    Over kerkelijk verzet in Zwijndrecht.

 

Bronnen: eigen collectie, catalogi bibliotheek NIOD en Koninklijke Bibliotheek
Samenstelling: Bart FM Droog en René ten Dam